Alice – Per Elisa

Dnia 7 lutego 1981 roku, w czasie finałowego wieczoru XXXI Festiwalu w Sanremo padł werdykt. Deski Teatru Ariston zaczęły drgać gdy publiczność zebrana na sali wstała i zaczęła głośno wiwatować i klaskać. Przewagą zaledwie 36 głosów konkurs z piosenką Per Elisa wygrała Alice. Nie był to jej pierwszy sukces, ale pierwszy tak znaczący. Odwrócił on nie tylko losy kariery samej artystki, ale też postawił grubą linię, która oddzieliła epoki we włoskiej muzyce rozrywkowej.

Geneza

Lata siedemdziesiąte przyniosły mocny spadek zainteresowania Festiwalem w San Remo. Muzyka ewoluowała. Zmieniły się upodobania i główne nurty muzyczne. Poszukiwano świeżości a tej nie dawały już typowe motywy włoskiej piosenki. Festiwalowa dyrekcja doszła do podobnych wniosków co słuchacze i krytycy. Wiedzieli, że w takim formacie jak dotychczas nie ma szans na odwrócenie spadkowego trendu. Rok 1981 był pierwszym rocznikiem, w którym zdecydowano się nie tylko na dyskotekową scenografię, ale także na odważniejsze piosenki i charyzmatycznych wykonawców.

Jedną z tych artystek niosących zmiany miała być właśnie Alice chociaż nie był to jej pierwszy udział w festiwalu. W 1972 roku, jeszcze pod swoim prawdziwym imieniem i nazwiskiem Carla Bissi zaprezentowała utwór Il Mio Cuore Se Ne Va. Nie dostał się on jednak do finału a sama Alice w wywiadach podkreślała, że festiwal to nie jest jej świat i chciałaby pójść w inną muzyczną destynację.

Z początkiem lat osiemdziesiątych artystka przybrała przydomek Alice. Wiązało się to też z podpisaniem kontraktu płytowego z wytwórnią EMI. Wytwórnia nie tylko poszerzyła muzyczne możliwości, ale także otoczyła piosenkarkę wspaniałymi muzykami. Jednym z nich był Franco Battiato – człowiek orkiestra znany z eksperymentowania muzyką i wyznaczania nowych trendów zwłaszcza w muzyce elektronicznej.

Zgodność charakterów sprawiła, że szybko powstały owoce współpracy duetu Alice – Battiato. Singiel Il Vendo Caldo Dell’Estate i album Capo Nord , wydane jeszcze w 1980 roku, osiągnęły duży sukces i trafiły na włoską listę przebojów. Recenzje były bardzo przychylne a muzyczna przyszłość rysowała się w bardzo korzystnych barwach. Alice zaczęła dużo koncertować a Franco przy współpracy z Giusto Pio podsyłali jej kolejne utwory.

Festiwal w San Remo 1981

Panowie napisawszy utwór Per Elisa udali się z nim do wytwórni EMI. Tam decydenci stwierdzili, że to będzie idealna pozycja do zaprezentowania na najbliższym Festiwalu w San Remo. Wykonawczynią miała być właśnie Alice, która początkowo odrzuciła tę propozycję. Po długich namowach swojego menadżera ostatecznie zmieniła zdanie i dała zielone światło swojej ponownej obecności w Teatrze Ariston. Po trzech wieczorach zdecydowano, że to właśnie ona sięgnie po zwycięstwo w XXXI edycji konkursu.

Wygrana, choć w pełni zasłużona, zyskała jednak miano niespodzianki. Mało kto obstawiał Alice jako faworytkę a już zupełny margines stanowili ci, którzy widzieli w niej zwyciężczynię. Starzy festiwalowi bywalcy patrzyli na artystkę z lekką pogardą. Artystka zburzyła bowiem pewien rozdział we włoskiej muzyce i zapoczątkowała nowy nurt, za którym poszła młodzież, znaczna część słuchaczy i inni artyści. To była jedna z pierwszych piosenek, która nie była napisana pod festiwalowe jury. Sprawiło to, że w późniejszych opiniach krytyków zarzucono artystce wybór zbyt agresywnego utworu.

Per Elisa

Utwór powstał na pograniczu muzyki pop i rock. Battiato i Pio świetnie połączyli nowości muzyki elektronicznej z gitarowym brzmieniem i partią rytmiczną. Temu połączeniu przysłużyli się wyśmienici muzycy: gitarzysta Alberto Radius i Filippo Destieri odpowiadający za instrumenty klawiszowe. Kompozycja stanowiła pewien hołd dla Beethovena i miała być swego rodzaju antytezą tego dzieła muzyki klasycznej.

Piosenka opowiada o mężczyźnie, który zostawił swoją partnerkę dla kochanki – Elisy. To ona sprawiła, że bohater utworu całkowicie uzależnił się od niej i był na każde jej polecenie. Alice śpiewa, iż życie tego mężczyzny zostało całkowicie pozbawione godności i nie jest tym, które było zanim poznał tytułową Elisę. W publikacji EMI Italia fabułę tego utworu podsumowano pytaniem: kobieta uzależniająca jak narkotyk bardziej niebezpieczna niż sam narkotyk?

W późniejszych latach tekst piosenki zmienił znaczenie na mocy ówczesnych problemów z szerzącym się uzależnieniem od narkotyków. Był nawet jednym z głównych motywów muzycznych filmu Toksyczna Miłość w reżyserii Claudio Caligari. Artystka w wywiadach zaprzeczyła, jako iż utwór miał być pisany jako symbol walki z narkomanią. Uznała jednak, że jeśli ma komuś pomóc z nałogiem to nie będzie temu w żaden sposób przeciwna.

Wydania

Singiel został wydany tuż po zakończeniu Festiwalu w San Remo. Pojawił się w kilku krajach europejskich: Włoszech, Portugalii, Holandii, Francji, Szwajcarii, w Niemczech czy Hiszpanii. W tym ostatnim kraju piosenka pojawiła się w oryginalnej włoskiej wersji. Nigdy nie doczekała się hiszpańskojęzycznego wydania. Alice była jest jedną z tych artystek, która nie postanowiła nagrywać swoich utworów w dwóch wersjach językowych. Zamknęło to jej drogę do hiszpańskiego rynku i latynoamerykańskiego, ale za to z powodzeniem pojawiała się w Japonii. Wydanie, które prezentuję w tym wpisie pochodzi właśnie z kraju kwitnącej wiśni. Singiel wydany w Japonii został w połowie 1982 roku.  Tylko tam też na stronie B singla znalazł się utwór Senza Cornice. Na wszystkich innych wydaniach pojawił się utwór Non Devi Avere Paura.